- Teveel van iets goeds, zelfs van ChatGPT, kan slecht zijn, blijkt uit onderzoek van OpenAI en de Amerikaanse universiteit MIT.
- Als je op de AI-chatbot gaat vertrouwen voor advies, uitleg of het verzinnen van ideeën, kan dat leiden tot afhankelijkheid.
- Het doel van het onderzoek was een antwoord vinden op de vraag of gebruikers onafhankelijkheid en vertrouwen verliezen in hun eigen besluiten.
- Lees ook: Artificial intelligence gaat geen mensen vervangen, want mensen blijven AI aansturen, volgens hoofdwetenschapper van Meta
Als je een beetje op de hoogte bent van de werking van AI-chatbots zoals ChatGPT, dan weet je ongetwijfeld dat er risico’s kleven aan het gebruik ervan. Maar wellicht wist je nog niet dat je ook emotioneel afhankelijk van de technologie kan worden.
In een studie die het Media Lab van MIT in samenwerking met OpenAI, de maker van ChatGPT, vrijdag publiceerde, vroegen wetenschappers zich af hoe mensen ChatGPT gebruiken. Ze ondervroegen ruim duizend gebruikers. Daarbij bleek dat sommige mensen de technologie zo veel gebruiken, dat er een negatieve invloed kan zijn op de eigenwaarde van deze personen.
Gebruikers die de AI-chatbot veelvuldig gebruiken voor zaken als het vragen om advies, het uitleggen van dingen, vragen om hulp bij het brainstormen en het verzinnen van ideeën, lopen een vergroot risico om er emotioneel afhankelijk van te worden.
Problematisch gebruik van ChatGPT
Deze gebruikers, die door de onderzoekers als ‘over-users’ geclassificeerd worden, zouden vaker problematisch gebruik vertonen van ChatGPT. Of zoals het in de studie staat beschreven: “verslavend gedrag en dwangmatig gebruik dat uiteindelijk resulteert in negatieve gevolgen voor zowel het fysieke als het psychosociale welzijn.”
Dit soort gebruikers zou ChatGPT sneller als een vriend zien en daardoor veel vertrouwen in de AI-chatbot plaatsen. De auteurs stellen dat toekomstig onderzoek nodig is om te bepalen of dit leidt tot een soort “cognitieve afhankelijkheid waarbij gebruikers steeds meer vertrouwen op AI-systemen voor het nemen van beslissingen en het oplossen van problemen, in plaats van directe ondersteuning, wat misschien leidt tot verlies van eigenwaarde en vertrouwen in eigen beslissingen”.
"Over het geheel genomen hangt een hoger dagelijks gebruik - in alle modaliteiten en gesprekstypes - samen met meer eenzaamheid, afhankelijkheid en problematisch gebruik, en een lagere socialisatie", concludeerden de onderzoekers.
De bevindingen van het onderzoeken wijzen op een impasse. In de ideale wereld leidt een samenwerking tussen mens en AI tot iets groters dan de som der delen. Maar in de praktijk maken werknemers zich vooral zorgen dat ze achterblijven, als ze de technologie niet genoeg gebruiken, terwijl het onderzoek uitwijst dat deze mensen juist door gebruik hun eigenwaarde verliezen.
Hoe magisch AI-technologie ook mag lijken, het blijft dus zeker zaak om het met mate te gebruiken.